Korporativdə Pay Satış Müqavilələri Etibarsız Sayıldı
Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin Kommersiya Kollegiyası tərəfindən qəbul edilmiş olan Bakı şəhəri X saylı qərar, kooperativlər arasında baş verən hüquqi mübahisələrin hüquqi əsaslarını və ali məhkəmənin bu məsələyə münasibətini geniş şəkildə ortaya qoymuşdur. Bu məhkəmə qərarı, alqı-satqı müqavilələrinin etibarsız hesab edilməsi və təsisçilərin qərarlarının ləğv edilməsi məsələlərinə dair mühüm hüquqi precedenti özündə əks etdirir.
İşin Faktiki Halları
Məhkəməyə müraciət edən iddiaçı, cavabdehlər X14, Cavabdeh3, Cavabdeh2, Cavabdeh8, Cavabdeh6nə, Cavabdeh4, Cavabdeh5 və Cavabdeh7 qarşı, kooperativdə iştirak etdiyi 25% payın alqı-satqı müqavilələrinin etibarsız hesab edilməsi və təsisçilərin 2022-ci il 12 avqust tarixli qərarının ləğv edilməsi tələbləri ilə çıxış etmişdir. İşin başlanğıcında, 2022-ci ilin 3 avqustunda bağlanmış olan alqı-satqı müqavilələrində Cavabdeh3 adından payların müxtəlif cavabdehlərə satıldığı məlum olmuşdur. İddiaçı, bu müqavilələrin qanunvericiliyin tələblərinə əməl edilməməsi səbəbindən etibarsız olduğunu iddia etmişdir.
Məhkəmə Qərarları
Birinci instansiya məhkəməsi, iddianı tam şəkildə təmin edərək cavabdehlərin tələblərini qəbul etmişdir. Lakin “xxxx” MTK tərəfindən verilmiş apellyasiya şikayəti nəticəsində, Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Kommersiya Kollegiyası, bu şikayəti təmin etməyərək birinci instansiya məhkəməsinin qərarını dəyişdirmədən saxlamışdır. İddiaçı, bunun qarşısını almaq üçün Ali Məhkəməyə kassasiya şikayəti təqdim etmişdir.
Ali Məhkəmənin Mövqeyi
Ali Məhkəmə, müraciət olunan kassasiya şikayətinə əsasən, əvvəlki məhkəmə instansiyalarının qərarlarını dəstəkləyərək, cavabdehlər tərəfindən irəli sürülən etirazları nəzərə almamışdır. Məhkəmə, alqı-satqı müqavilələrinin etibarlı olduğunu və təsisçilərin qərarlarının qanuni çərçivədə qəbul edildiyini vurğulamışdır. Əlavə olaraq, köhnə direktorun dəyişdirilməsi və yeni direktor Cavabdeh2 tərəfindən imzalanmış barışıq sazişinin etibarlı olduğu qənaətinə gəlmişdir.
Məhkəmə, Mülki Məcəllənin 111, 112.3, 337 və 340-cı maddələrinə əsaslanaraq, alqı-satqı müqavilələrinin qanuni prosedurlara uyğun olaraq bağlanmış olduğunu və tərəflərin iradə ifadələrinin həqiqi olduğunu müəyyən etmişdir. Əlavə olaraq, üstünlük hüququnun pozulmadığını və kooperativin ümumi yığıncağının qanuni şəkildə keçirildiyini qeyd etmişdir.
Hüquqi Analiz və Nəticə
Ali Məhkəmə, alqı-satqı müqavilələrinin bağlanmasında hər hansı bir hüquqi pozuntuya rast gəlmədiyini və bu müqavilələrin etibarlı olduğunu əsaslandırmışdır. Təsis paylarının satılması prosesində kooperativin nizamnaməsinə uyğun hərəkət edildiyi və üstünlük hüququnun qorunduğu vurğulanmışdır. Bu qərar, kooperativlər arasında pay mübadiləsi və idarəetmə strukturlarının dəyişdirilməsi məsələlərində hüquqi sabitliyi təmin etməklə yanaşı, gələcəkdə belə mübahisələrin həllində əhəmiyyətli hüquqi precedenti də yaradır.
Bu məhkəmə qərarı, kooperativlərdə payların satışı və idarəetmə dəyişiklikləri zamanı qanuni prosedurlara riayət edilməsinin nə qədər vacib olduğunu bir daha ortaya qoymuşdur. Həmçinin, alqı-satqı müqavilələrinin etibarlılığının qorunması və üstünlük hüququnun təmin edilməsi istiqamətində hüquqi çərçivənin möhkəmləndirilməsinə xidmət edir.
Nəticə
Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin bu qərarı, kooperativlərdə pay mübadiləsi və idarəetmə dəyişiklikləri zamanı hüquqi normaların əhəmiyyətini vurğulamaqla yanaşı, gələcəkdə belə mübahisələrin həllində hüquqi baxışların istiqamətini müəyyənləşdirir. Məhkəmə, qanunvericiliyin tələblərinə riayət edilməsinin vacibliyini qeyd edərək, hüquqi mübahisələrin ədalətli və qanuni yollarla həll olunmasının əhəmiyyətini bir daha təsdiqləmişdir.
