Ali Məhkəmə artıq ödənilmiş gömrük ödənişlərinin qaytarılması barədə iddianı tam təmin etmişdir
Azərbaycan Respublikasının Ali Məhkəməsi “xxxx” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin (MMC) Bakı Baş Gömrük İdarəsinə qarşı “artıq ödənilmiş gömrük ödənişlərinin qaytarılması” tələbinə dair inzibati mübahisəni araşdıraraq, iddiaçının tələbinin tam təmin edilməsinə dair qərar qəbul etmişdir.
İşin halları:
İddiaçı MMC, Türkiyə Respublikasında fəaliyyət göstərən “X4 Ticaret ve Senaye Limited Şirketi” ilə bağladığı fason istehsal müqaviləsinə əsasən Azərbaycana qida əlavələri idxal etmişdir. Gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı iddiaçı, 8 gömrük bəyannaməsi üzrə ümumilikdə 37.581,46 manat artıq ödəniş etdiyini iddia etmiş və bu məbləğin ona qaytarılması üçün Bakı Baş Gömrük İdarəsinə müraciət etmişdir. Cavabdeh orqan bu müraciətə cavab verməmişdir.
Məhkəmə icraatı:
Birinci instansiya məhkəməsi iddianı qismən təmin edərək bəzi gömrük bəyannamələri üzrə artıq ödənilmiş məbləğlərin qaytarılması barədə qərar qəbul etmiş, lakin xx.xx.2021-ci il tarixli bir bəyannamə üzrə tələbi iddia müddətinin ötürülməsi səbəbilə rədd etmişdir. Apellyasiya məhkəməsi də bu qərarı qüvvədə saxlamışdır.
Kassasiya şikayətləri:
İddiaçı MMC kassasiya şikayəti verərək, xx.xx.2021-ci il tarixli bəyannamə üzrə iddia müddətinin ötürülmədiyini və tələbinin tam təmin edilməsini xahiş etmişdir. Cavabdeh isə iddianın tam rədd edilməsini istəmişdir.
Ali Məhkəmənin hüquqi mövqeyi:
Ali Məhkəmə işin hallarını və tərəflərin dəlillərini araşdıraraq aşağıdakı hüquqi nəticələrə gəlmişdir:
1. İddia müddətinin düzgün tətbiqi: Məhkəmə müəyyən etmişdir ki, iddiaçı xx.xx.2022-ci il tarixində cavabdeh orqana müraciət edərək, Gömrük Məcəlləsinin 270.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş 1 illik iddia müddətini ötürməmişdir. Bu səbəbdən aşağı instansiya məhkəmələrinin iddianın bir hissəsinin rədd edilməsi qanuna uyğun deyildir.
2. Gömrük ödənişlərinin hesablanması: Məhkəmə qeyd etmişdir ki, gömrük orqanları idxal edilən malların gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi zamanı “Gömrük tarifi haqqında” Qanunun 12-ci maddəsinə əsasən malların sövdələşmə qiymətini nəzərə almalı və yalnız qanunla müəyyən edilmiş hallarda digər üsullara müraciət etməlidirlər.
3. İnzibati orqanların vəzifələri: Gömrük orqanları inzibati icraat zamanı işin düzgün həlli üçün bütün faktiki halları hərtərəfli, tam və obyektiv araşdırmağa borcludurlar. Onlar təqdim edilən sənədlərin doğruluğunu yoxlamaq üçün zəruri tədbirlər görməli, lakin əlavə yük yaratmamalıdırlar.
Nəticə:
Ali Məhkəmə iddiaçının kassasiya şikayətini təmin etmiş, apellyasiya məhkəməsinin qərarını iddianın təmin edilməyən hissəsində ləğv etmiş və iddianı tam təmin etmişdir. Bakı Baş Gömrük İdarəsinə aşağıdakı vəzifələr həvalə edilmişdir:
· İddiaçının idxal etdiyi malların (qida əlavələri) gömrük dəyərinin sövdələşmə qiyməti əsasında yenidən hesablanması;
· Artıq ödənilmiş gömrük ödənişlərinin qaytarılması barədə müvafiq qərarın verilməsi.
Cavabdehin kassasiya şikayəti təmin edilməmişdir.
Bu qərar, gömrük orqanlarının idxal zamanı malların gömrük dəyərinin müəyyən edilməsi prosesində qanunvericiliyin tələblərinə riayət etməsinin vacibliyini bir daha vurğulamışdır. Eyni zamanda, inzibati orqanların vəzifələrini icra edərkən hüquqi şəxslərin qanuni maraqlarının qorunmasının əhəmiyyətini göstərmişdir.
